سفرنامه حج جلال آل احمد يکي از نوشته هايي است که همچون غرب زدگي و مدير مدرسه باعث شهرت اين نويسنده دهه پنجاه شده است. جلال در اين نوشته، درواقع گزارش لحظه به لحظه اي از اين سفر داده و در حين نوشتن اين سفرنامه گاهي نيز به ناهنجاريهاي مدرنيسم که حتي دامن معنويات را آلوده کرده، اعتراض مي کند و نيز از سايه هاي تاريک و دراز استعمار و بهره کشي کشورهاي قدرتمند صنعتي از جهاني که در تحجّر و عقب ماندگي خود دست و پا مي زند و باوجود ثروت سرشاري که برخي از اين کشورها از منابع طبيعي خود، به ويژه نفت دارند، به صورت ملتي مصرفي درآمده و همه چيزشان وابسته به قدرتهايي شده است که قدرتشان را در سايه همين وابستگي آنها کسب کرده و هرچه مي گذرد بر قدرتشان افزوده مي شود. جلال در اين سفرنامه حتي بر مردمي که بي هيچ نگرشي و عوامانه به اين سفر مي آيند و خود را حتي در اين سفر هم به زرق و برق دنياي ماديات مشغول مي کنند، مي شورد و بر جهل و ناداني و عبادتهاي کورکورانه شان خرده مي گيرد.