کتاب حيواني که مي خندد ادبياتِ هر سرزميني آکنده از قصه ها و افسانه هاي شنيدني است؛ افسانه هايي که هريک حاکي از سير انديشه ها، باورها و تجربه هاي مردمان اعصار دور و آيينه هاي تمام نماي فرهنگ و تمدن اقوام و ملل اند. در اين ميان، افسانه هاي تمثيليِ حيوانات، بخش عمده اي را به خود اختصاص داده اند. اين قسم از افسانه ها، از ديرباز و در تاريکي هاي تاريخ تمدن بشري، به دايره? تفکرات انسان راه يافته و تاکنون نيز جايگاه خود را حفظ کرده اند، زيرا ارتباط انسان با حيوانات از بدو تاريخ آغاز شده است. اين ارتباطِ بسيار ساده حتي باعث شده انسان نگرشي خاص به حيوانات پيدا کند و گذشته و آينده خود را در پيوند با آن ها ببيند. تناسخ و باور به حلول روح انسان در حيوانات و بسياري از انديشه هاي خرافي درباره? حيوانات از اين نگرش ناشي شده است؛ پس بي ترديد انساني که همواره با جانوران تعامل داشته و براي بقا وابسته به آن ها بوده است از اين موجودات به عنوان ملموس ترين ايده ها در خلق افسانه ها و داستان هاي عبرت آموز و خواندني استفاده کرده است. بيشتر اين افسانه ها با شخصيت بخشي به حيوانات و نمايش آن ها مانند موجوداتي کاملا انساني شکل گرفته اند و در بسياري از آن ها زبان تمثيلي و اغلب طنزي به کار رفته تا حيوانات را کاريکاتور يا نمادي از انسان جلوه دهد و بتواند رذايل اخلاقي و تناقضات موجود در روابط انسان ها را به نقد بکشد. به عبارتي، طنز، با خاصيت تيغ جراحي، زخم هاي عفوني روح بشر را مي شکافد و منشأ دردهاي معنويِ انسان را به رخ مي کشد و با اين شيوه، به حکم هميشگيِ خود، در اصلاح جامعه ياري مي رساند. اين شگرد ويژگيِ مشترک بسياري از آثار ادبي جهان در مقوله? افسانه هاي حيوانات به شمار مي آيد. بررسي شگردهاي به کار رفته در طنز اين حکايات، راه هاي تازه اي را در مسير رمزگشايي از ابعاد هنريِ آثاري از اين دست پيش روي مخاطبان قرار مي دهد. زينب کوشکي در کتاب «حيواني که مي خندد» کوشيده است جنبه هاي طنز در «کليله و دمنه» فارسي را طنز در افسانه هاي ازوپ، نويسنده يونان باستان که قصه هاي کودکانه و افسانه هاي عبرت آموز مي نوشت مقايسه کند و وجوه اشتراک و افتراق آن ها را معرفي نمايد. گزيده کتاب: در عموم افسانه ها با شخصيت بخشي به حيوانات آن ها را به شکل موجوداتي با خصايص کاملا انساني معرفي مي کنند، زبان تمثيلي غير جد و به عبارتي زبان "طنز " غير مستقيمي به کار رفته است تا حيوانات را به منزله کاريکاتوري از انسان، با همه خصايص بد و خوب انساني، به نمايش در آورد و به اين وسيله به نقد و نکوهش غير مستقيم رذايل اخلاقي و تناقضات موجود در جوامع بپردازد. به عبارتي، طنز، با خاصيت تيغ جراحي، زخم هاي عفوني روح بشر را مي شکافد و منشا دردهاي معنوي انسان را به رخ مي کشد و با اين شيوه، به حکم هميشگي خود، در اصلاح جامعه ياري مي رساند. اين شگرد ويژگي مشترک بسياري از آثار ادبي جهان در مقوله افسانه هاي حيوانات به شمار مي آيد.