کتاب ديار عياران مطالعه متون کهن فارسي و داستان هاي عاميانه اصلي بسيار مهم در شناخت تاريخ زندگي يک قوم است و از زواياي گوناگون درخور مطالعه و بررسي؛ از جمله مي توان آن ها را از ديدگاه اجتماعي ارزيابي کرد. اين بررسي ها ما را با آداب و رسوم و آيين ها و اعتقادات مردم گذشته، تحولات اجتماعي، دگرگوني باورها، و تداوم برخي از سنت ها آشنا مي سازد. داستان هاي کهن شامل نکته هاي بسياري درباره اوضاع اجتماعي و اداري و آداب و رسوم اند و منصوره گرجي در کتاب «ديار عياران؛ جلوه هاي فرهنگ عامه در داستان سمک عيار» بر آن است با معرفي گوشه هايي از فرهنگ عامه گذشتگان از جمله آداب و رسوم عياران، پادشاهان و دربار، جشن ها و عزاداري ها، آداب مهماني و معاشرت در داستان سمک عيار، مجموعه اي از ارزش هاي فرهنگي و اجتماعي را در جامعه هاي سنتي ايران بررسي کند. او در اين اثر سه سوال اصلي مطرح کرده است: آيا سمک عيار، به منزله داستان عاميانه کهن، از آداب و رسوم و سنت هاي جاري جامعه برخوردار است؟ مؤلف سمک عيار از کدام يک از عناصر فرهنگ عامه بهره جسته و تا چه حد استفاده کرده است؟ کدام يک از اين عناصر همچنان در ميان مردم اين زمانه رايج است؟