اين کتاب حاوي پانزده مقاله در چهار فصل کلي «مباني نظري هنر»، «قوه خيال»، «موسيقي» و «معماري» است. در هر فصل بحث هاي متنوعي چون رمز و رازهاي حيات پيامبر (ص) و قابليت هاي هنر اسلامي، راز بهار در آيينه اسرار، نسبت صناعت و طبيعت در لوامع الاشراق جلال الدين دواني و ارتباط آن با نظريه ميمزيس در فلسفه هنر و مفهوم شناسي واژه هنر در متون اوستايي و پهلوي، رمزگشايي صور در هنر و ادب اسلامي؛ نقد يا تاويل، تاملي در حکمت شيخ کبير، صدرالدين قونوي، و نظرياتش درباره قوه خيال و عالم مثال، فلسفه خيال در تمدن اسلامي، ابداعات فارابي در مفهوم و کارکرد تخيل، قوه خيال و عالم مثال در انديشه و آثار امام محمد غزالي و تاملي در مباني حکمي تخيل هنري مطرح شده است. همچنين مفهوم شناسي واژه هنر در متون پهلوي و اوستايي و نيز مقالاتي درباره فلسفه معماري به ويژه مبتني بر هندسه مقدس در کنار نقد آراي کساني چون الک گرابار و ريچارد اتينگهاوزن در اين کتاب به بحث گذاشته شده است. کليه اين مقالات پيش از اين در همايش ها و کنگره هاي ملي و بين المللي ارايه شده يا در نشريات تخصصي به چاپ رسيده اند. پرداختن به تفکرات زيبايي شناختي صدرالدين قونوي و جلال الدين دواني در نوع خود سابقه نداشته و براي نخستين بار توسط دکتر بلخاري در اين کتاب تشريح شده اند. البته در اين ميان بايد شرح و بسط نظريات غزالي و ارتباط آن با فلسفه هنر را نيز اتفاقي مهم دانست، چرا که غزالي جايگاهي بسيار مهم در تاريخ تفکر اسلامي دارد و دانستن نظريات او مي تواند کمک شاياني باشد به راه اندازي يک نظام معرفتي مناسب در تبيين هنر اسلامي. بايد گفت که فلسفه هنر اسلامي يا زيبايي شناسي اسلامي يک علم نوپا است که اکنون فقط در مساله چيستي آن بحث مي شود، يعني هنوز به طور کامل جايگاه اين حوزه در نظام فلسفي امروز آن طور که بايد و شايد تبيين نشده است و اکثر کتاب ها و مقالات پيرامون اين حوزه تلاشي براي شکل دهي مناسب اين علم است. در اين ميان بايد به يک نکته مهم توجه شود که تنها نظرياتي قابل قبول و کاربردي خواهند بود که تناقضي را با تفکر اسلامي موجب نشود و يکي از راه هاي پرهيز از اين تناقض ارجاعات مناسب بحث ها به قرآن و روايات صحيح است. مهمترين نکته اين کتاب در ارجاعات دقيق و مناسب به قرآن و روايات محکمه است. تا پيش از اين بيشتر ارجاعات در حوزه فلسفه هنر اسلامي به منابع عرفاني بود، اما بلخاري در اين کتاب براي تبيين و وضع واژه ها و همچنين تفسير برخي از اصطلاحات زيبايي شناسي ابتدا به قرآن و روايات رجوع مي کند. به عنوان مثال در مباحث مربوط به قوه خيال اساسي ترين مرجع براي وضع واژه قرآن است و در مقاله طبل شيوا و صوراسرافيل، به دليل همسنجي دو مقوله موسيقايي (که به تبيين جايگاه موسيقي در احيا و ممات در انديشه اسلامي ختم مي شود) آيات قرآن و همچنين تفاسير آن ها (از منابع معتبر شيعي چون تفسير تبيان و تفسير الميزان) مورد بررسي قرار گرفته اند. يکي ديگر از نکات جالب توجه اين کتاب بررسي دقيق مفهوم خيال در نزد حکماي مسلمان و ارتباط آن با هنر است. در اين مبحث تمايز ميان خيال و تخيل يکي از مسايل مهم است که در نقد هنري کاربرد دارد. در بسياري کتاب هاي زيبايي شناسي و نقد ادبي سامويل کارلريج (شاعر و نويسنده انگليسي و يکي از نظريه پردازان مکتب رمانتيک) را نخستين انديشمندي مي دانند که به بحث درباره خيال و تخيل و وجه مميزه بين آن ها پرداخت، اما در اين کتاب، نويسنده با غور در آراي ابن سينا ثابت مي کند که مدت ها پيش از کالريج اين ابن سينا بود که اين مباحث را به طور کامل مطرح کرد.