کتاب «علي از زبان علي» سرچشمه‌اي زلال و داراي مصارف گوناگون معرفتي است کتاب علي از زبان علي عليه السلام نوشته محمد محمديان توسط انتشارات معارف چاپ شده است. کتاب علي از زبان علي عليه السلام کتابي ارزشمند است که زندگي اميرالمومنين را از زبان خود ايشان نقل مي کند. همانگونه که در توضيح جلد کتاب نوشته، اين کتاب زندگي و زمانه اميرالمومنين از زبان خودش است. زبان کتاب بسيار روان، ساده و جذاب است. کتاب در 10 فصل و 624 صفحه چاپ شده است. فصول کتاب علي از زبان علي عليه السلام عبارتند از دوران مکه، دوران مدينه، دوران خلفا، دوران خلافت اميرالمومنين، دوران جنگ جمل، دوران جنگ صفين، دوران حکميت، دوران جنگ نهروان، دوران غارت ها و دوران شهادت. خريد و مطالعه اين کتاب به همه عزيزان توصيه مي شود. تاريخ با همه تنگ نظري هايي که در حق اميرالمومنين عليه السلام روا داشته نتوانسته است چهره روشن و ممتاز او را از نگاه خردمندان و انصاف پيشگان مستور بدارد بلکه واگويه هاي همين تاريخ خود بهترين گواه بر اين حقيقت است که از نظر اتقان انديشه ، گستره دانش ، صلابت و پايداري در ايمان و صداقت در گفتار پس از رسول خدا صلي الله عليه و آله کسي به پاي او نرسيده است . اميرالمومنين عليه السلام در ميان اصحاب و ياران و شاگردان رسول خدا صلي الله عليه و آله نزديک ترين فرد به آن حضرت بود . از اوان کودکي در دامن پيامبر صلي الله عليه و آله رشد يافته و تا لحظه ارتحال ملکوتي آن گرامي در کنار او مانده و سي سال پس از آن بزرگوار در تمامي صحنه هاي اجتماعي و فرهنگي و سياسي حضور يافته و ايفاي نقش کرده بود . از ويژگي هاي منحصر به فرد اميرالمومنين عليه السلام اين است که تاريخ زندگي خود را از بدو تولد تا لحظه شهادت با دقت و جامعيت بيان کرده و به مسائل مهم جامعه نوپاي اسلامي نظر افکنده و واقعي ترين تحليل ها را ارئه داده اند . کتاب علي از زبان علي ترجمه و تلخيص از هفت جلد کتاب حياه الميرالمومنين عليه السلام عن لسانه است با اين تفاوت که که کتاب از ابتدا تا پايان به روايت مستقيم از زبان اميرالمومنين عليه السلام تنظيم شده است . اين کتاب دربردارنده گزارش هاي تاريخي و روايي بر اساس سير طبيعي رخدادهاي اجتماعي و سياسي است و نه عهده دار بيان معارف عميق توحيدي و تفسير آيات قرآن و موعظه هاي اخلاقي آن حضرت ؛ زيرا شرح و تبيين آن معارف مجالي ديگر و بس گسترده تر مي طلبد . کتاب در ده فصل با عنوان هاي زير آمده شده است : دوران مکه ، دوران مدينه ، دوران خلفا ، دوران خلافت ، دوران جنگ جمل ، دوران جنگ صفين ، دوران حکميت ، دوران جنگ نهروان ، دوران غارت ها و دوران شهادت . که در هر فصل با اسناد تاريخي به مطالب مورد بحث آن زمان مي پردازد . متني از کتاب در مورد قلعه خيبر مي خوانيد : همراه با رسول خدا صلي عليه و آله به سوي خيبر پيش رفتيم . مردان جنگجوي يهود و پهلواناني از قريش ، با لشکريان سواره و پياده و با ساز و برگ کامل همچون کوه در برابر ما ايستاده بودند و در پناه دژهاي محکم و نيروهاي فراوانشان ، جسورانه و شجاعانه مي جنگيدند و ما را به نبرد فرا مي خواندند و مبارز مي طلبيدند . برخي هم در جنگ بر يکديگر سبقت مي جستند . هر کدام از دوستان و همراهان من که به نبرد آن ها رفت نتيجه اي نگرفت ، تا اينکه به تدريج چشم ها همچون کاسه خون شد و هر کس به فکر خويش افتاد . همراهان به يکديگر مي نگريستند و همگي مي گفتند ؛ اي ابوالحسن ، برخيز ! رسول خدا صلي الله عليه و آله مرا خواستند و ماموريت فتح خيبر را به من واگذار کردند . من هر جنگجويي را که از قلعه خارج شد و به نبردم آمد کشتم و هر قهرماني را که عرض اندام کرد زمين گير کردم . چونان شيري بر آن ها يورش بردم تا همگي به قلعه گريختند و در پشت دژهاي مستحکم پناه گرفتند . در قلعه خيبر را با دست خود از جا کندم و به تنهايي وارد قلعه شدم . هر کس عرض اندام کرد کشته شد و بقيه به اسارت درآمدند و من قلعه را فتح کردم . در آن حال جز خدا کسي ياور من نبود .