کتاب دايرة المعارف اساطير و آيين هاي باستاني جهان (جلد پنجم) اساطير در جوامع ابتدايي اعتقادات انسان را بيان مي کردند، پژوهش در اساطير و آگاهي از آن ها به شناخت بردوره هاي مختلف کمک مي کند. کتاب حاضر پژوهشي است در اين باب که به معرفي اساطير و چگونگي به وجود آمدن اسطوره هاي مختلف و پيدايش و اعتقادات مختلف و باورها و آيين هاي باستاني در اقوام مختلف جهان در طول تاريخ پرداخته است. کتاب «اساطير و آيين هاي باستاني جهاني» به مقوله آفرينش اساطير و اقسام آن مي پردازد. تعريف آيين، چگونگي به وجود آمدن اسطوره، علل پيدايش آيين ها، اسطور ه ها و باورهاي ساکنان نواحي مختلف، آيين هاي باستاني در سرزمين هاي کهن و دوره هاي اسطوره اي ساکنان زمين از مباحث ديگري است که در اين کتاب مورد تحليل و بررسي قرار مي گيرد. «ماه و آب»، «رمز پردازي ماه»، «اعتقاد به فتيش و پرستش توتم»، «نمادها و باورهاي قوم مايا»، «باورها و نمادهاي قوم تاراسک»، «خدايان ودائي هند»، «پرستش جانوران» و «آئين ها و باورهاي هند باستان» برخي از سرفصل هاي موجود در کتاب است. جلد دوم کتاب، يک کار پژوهشي در مورد تمام اساطير و آيين هاي باستاني جهان است که به صورت مصور اساطير و آيين هاي باستاني جهان را به زبان فارسي آورده است. در ابتداي کتاب مقدمه اي در مورد آيين ها و اساطير جهان گفته شده و از زبان اسطوره شناسان به تصوير اساطير و آيين ها و نقش آن در تمدن بشري پرداخته شده است. و از صفحه 33 به بعد به ترتيب حروف الفبا به معرفي اساطير و آيين ها پرداخته شده است. از جمله معروف ترين اين اساطير و آيين ها آورده شده است که مي توان به آئارو، آئاس، آئيپتوس، آئتيلا، آئسيموس، آئينياس، آئوچين، آئو، آئوکوانگ، برهما، بودا، بها گاواتا، تائو، دائو، تانترا، جين، زرتشت، زروان، عيلامي، کنفوسيسو، گرهمه، لاما، ماويا ماکا، مافي و مزدک، ماهايانا، مغان، نيايش، و دايي، هندو، ونديدا، هفت سين، آب، آشور، آشور بانيپال، بين النهرين، سومر، اسطوره توفان در اساطير عربي، آويسي، چين، مصر، بابل.... اشاره کرد. از خصوصيات اين دايره المعارف اين است که اسامي و اعلان علاوه بر نوشتن ؟ به صورت فارسي هجاي آواي آن به انگليسي هم آمده تا راحت تر خوانده شود. و تمام اساطير را با مکان آن آورده شده است که مربوط به کدام سرزمين است. در پايان اين دايره المعارف، فرهنگ اصطلاحات و اسامي و اعلان ها با توضيح مختصر آن ها آورده شده است. گزيده متن اسطوره ها بازگوکننده چگونگي زندگي بشر، مناسک و آيين ها, تولد و مرگ و زندگي پس از مرگ انسان مي باشد. در توجيه واژه اساطير مي توان گفت: «اساطير واژه اي است تازي که از زبان عربي به زبان فارسي راه يافته است. معني آن عبارت است از سخن هاي پريشان و بيهوده، افسانه هاي باطل، احاديث بي سامان و قصه هاي دروغ. اسطوره را بايد نگرشي دانست که بيان تفکر و انديشه بشر را با تخيل در هم آميخته و به مرور زمان خود را به زندگي بشر تحميل مي کند.